Ο Δημήτρης Στεφανάκης γράφει για το βιβλίο «Ο άνθρωπος και η τεχνική. Συμβολή σε μια φιλοσοφία της ζωής» του Όσβαλντ Σπένγκλερ (μεταφρασμένο στα ελληνικά από τον Γιώργο Στεφανίδη, με επίμετρο από τον Νίκο Ν. Μάλλιαρη), που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μάγμα.
Ο Σπένγκλερ έχει δώσει τα διαπιστευτήριά του στη διεθνή διανόηση με το μνημειώδες έργο του «Η Παρακμή της Δύσης».
νους υγιής εν σώματι υγιεί
Όπως όμως ορθά επισημαίνει ο Νίκος Ν. Μάλλιαρης
στο επίμετρο του παρόντος βιβλίου από τις εκδόσεις Μάγμα, ο άθλος της ελληνικής
μετάφρασης του δίτομου αριστουργήματος που μιλά για την παρακμή των ανθρώπινων
πολιτισμών, και όχι μόνο, έχει ήδη συντελεστεί. Παρόλα αυτά η δευτερογενής
βιβλιογραφία του Σπένγκλερ παρέμενε ισχνή μέχρι τη στιγμή που εκδόθηκε το
σύντομο αλλά διόλου ευκαταφρόνητο δοκίμιο για τη σχέση του ανθρώπου με τη
νεωτερικότητα. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο Σπένγκλερ αποδύεται σε ένα
φιλοσοφικό λίβελλο για τη σύγχρονη ουτοπία που δημιουργεί η πλανητική ηγεμονία
της τεχνολογίας.
Είναι
δεδομένο σήμερα ότι ο άνθρωπος απέναντι στην τεχνική και στη σοφία επιλέγει
ασφαλώς την τεχνική, οι ανθρωπιστικές σπουδές υποχωρούν, η παγκόσμια κουλτούρα
απειλείται σοβαρά και εμείς οι καταναλωτές μιας δίχως προηγούμενο ασημαντότητας
απολαμβάνουμε τη μακαριότητα μας σε ένα κόσμο τεχνητό και αφύσικο.
Το
συγγραφικό πλεονέκτημα του Σπένγκλερ είναι ασφαλώς το ύφος του που θα το
ζήλευαν και οι πιο σπουδαίοι λογοτέχνες. Χάρις στην ευρυμάθεια και την πολυεστιακή
σκέψη του ο κορυφαίος αυτός διανοητής του 20ου αιώνα παρά τον πολιτικό του
συντηρητισμό είναι απολαυστικός. Κατορθώνει να δαμάσει ένα μεγάλο και
ετερόκλιτο υλικό από την Ιστορία, τις επιστήμες, τη λογοτεχνία και την
πολιτική.
Ο Σπένγκλερ οικοδομεί όλη του τη συλλογιστική πάνω στο τρίπτυχο Τεχνική-Πολιτισμός-Ιστορία. Ακολουθώντας τη μεθοδολογία της «Παρακμής της Δύσης», όπως και ο ίδιος παραδέχεται, αποπειράται να ερμηνεύσει το υπεραισιόδοξο όραμα της νεωτερικότητας προφητεύοντας την πτώση του πολιτισμού της μηχανής. Σε αντίθεση με όσα πιστεύουμε σήμερα, υπενθυμίζει ότι η τεχνική είναι τόσο αρχαία όσο και ο άνθρωπος και αυτός ο νοσηρός έρωτας με την τεχνολογία δεν είναι φρούτο της σύγχρονης εποχής. Με οδηγό τη νιτσεϊκή δύναμη της θέλησης και τη μεταδαρβινική θεώρηση του κόσμου, επικεντρώνεται στην αρπακτική φύση του ανθρώπου, στους κυριαρχικούς, ληστρικούς και κατακτητικούς λαούς της Ιστορίας αλλά και στο θαύμα της ομιλίας. Κατά τον Σπένγκλερ είμαστε προμηθεϊκά όντα και δεν θα πάψουμε ποτέ να προσπαθούμε, να δοκιμάζουμε, να εξελισσόμαστε.
Κάθε υψηλός
πολιτισμός είναι μια τραγωδία, η Ιστορία του ανθρώπου συνολικά είναι τραγική.
Το αμάρτημα όμως και η πτώση του φαουστικού ανθρώπου ξεπερνούν όλα όσα έχουν
διανοηθεί ο Αισχύλος και ο Σαίξπηρ, καταλήγει ο Σπένγκλερ. Η μετάφραση
του Γιώργου Στεφανίδη διευκολύνει την προσέγγιση του κειμένου όπως άλλωστε και
το εμβριθές επίμετρο του Νίκου Ν. Μάλλιαρη.
culturenow.gr
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ FACEBOOK
0 Σχόλια